TRABZON'UN FETHİ

HAKKINDA BİLİNMEYENLER

Trabzon'un Fethi Hakkında Bilgi Kaynakları

Ve Önemli Tespitler..!

Bir Tarihçimiz; 26 Ekim tarihi konusunda neden ısrar ediyorsunuz dediğimizde; Gerekçe olarak *-*Bu Konuda Devletin Bir Kararı Var, Biz Ona Uymak Zorundayız.-*- dedi.

Bir ülkede Tarih; -*-Devlet yetkililerinin kararlarına göre tahrif edilerek değiştiriliyor, bu değişikliğe göre anma yapılıp, bu konuda yabancılara hak verilip, kendi halkına yanlış zamanda etkinlik izni veriliyorsa; Devlet ilerleme yönünde değil, çökme yönünde yol alıyor demektir.*-*

Bu konuda Osmanlı tarihindeki uygulamaları ve Doğu Karadeniz coğrafyasının yağışlı olduğundan Ekim-Kasım aylarında söz konusu savaşın yapılmasının imkanı olmadığını hesaba katmayanlar,

15 Ağustos sonrası Fetih Sultan Mehmet hanın  26 Ekim'e kadar Pontusun çevredeki kalelerinin fethini sürdürdüğünü, Son kale alındıktan sonra gözaltında tutulan Kral Davit ve ailesine bir hazine bağışlayarak, Bir gemi ile 26 Ekim Tarihinde İstanbul'a gönderdiğini bilmeyenler.

Kral Davit'in 26 Ekim'de Trabzon'u terk edişini, Macaristan'daki Venedik elçisine bir Papaz tarafından "Trabzon'un Fethi Tamamlandı, Kral Trabzondan Ayrıldı" şeklindeki gönderdiği mektubu delil göstererek Fetih tarihinin 26 Ekim olduğunu ileri sürüyorlar.

Aslında Trabzon kalesine Osmanlı Türk bayrağının çekilmesi 15 Ağustos 1461 Pazar günü gerçekleştirilmişti.

Trabzon’un hangi gün ve ayda fethedildiği konusundaki tartışmalar hakkında değişik görüşler mevcuttur: Osmanlı tarihçilerinden bizzat Trabzon seferine katılmış olan Tursun Bey ve diğer tarihçilerden Aşıkpaşaoğlu, fetih tarihini H.865 (1461) vermekle birlikte gün ve ay belirtmezler.

Bkz. Tursun Bey, Târih-i Ebû’l-Feth, s.105; 

Aşıkpaşaoğlu Tarihi, s.181; Uzunçarşılı, Trabzon’un alınışı sonrasında Fatih Sultan Mehmet'in anlaşma gereği Trabzon'dan gitmelerini istediği ve bu nedenle bir gemi tahsis ederek Kral ve ailesinin 26 Ekim 1461 günü Trabzon limanından göndermesini Macaristan’daki Venedik elçisine bildiren bir Venedik vesikasının 26 Ekim 1461 tarihini taşıyor olmasını gerekçe göstererek, 26 Ekim 1461 tarihini fetih tarihi olarak kabul etmiştir.

Bkz. Uzunçarşılı, a.g.e., C.II, s.55. 

Goloğlu da Uzunçarşılı ile aynı fikirdedir.

Goloğlu, Trabzon Tarihi, s.19; Goloğlu, Anadolu’nun Milli Devleti Pontos, s.229;

Şakir Şevket, 15 Ağustos 1461 tarihini fetih tarihi olarak kabul eder. Bkz. Şakir Şevket, a.g.e., s.72; 

Prof. Dr. Hüseyin Albayrak ile konuyu yüz yüze konuştuk, Trabzonun fethi tarihindeki ihtilafları dile getirdik, Kendisi de 15 Ağustos 1461 tarihinin daha mantıklı olduğunu söylemesine rağmen, Bu konuda "kayıtlı" beyanat vermek istemedi. Gerekçe olarak (Bu konuda devletin bir kararı var, biz ona uymak zorundayız) dedi.

Tarihçi; Anthony Bryer ve David Winfield; Eserlerinde Fatih’in Trabzon’a geliş ve gidiş güzergâhını ve tarihini ayrıntılarıyla vermek suretiyle konuya açıklık getirmeye çalışmışlardır.

Buna göre: Fatih Sultan Mehmet  23 Mart 1461’den sonra Edirne’den ayrılıp, Gelibolu’dan Mudanya’ya geçerek Anadolu’ya girer.

21 Nisan’da Bursa’ya gelen Mahmut Paşa’dan sonra buraya ulaşır, sonra beraberce Ankara’ya hareket edip 12-21 Mayıs tarihlerinde burada kalıp, sonra Kastamonu’dan geçip Sinop’a 10 Temmuz’dan önce varırlar ve bu arada Sinop alınır. 

Kasım Bey, Trabzon’a deniz yoluyla giderken Sultan Mehmet ve Mahmut Paşa kara yoluyla ilerlerler.

28 Temmuz gibi ya Bayburt ya da Bulgar Dağı’nda orduları ikiye bölünüp, Tursun Bey’in de yanında bulunduğu Mahmut Paşa batı rotasını takip ederken, Mihailoviç de Sultan Mehmet’in yanında doğu rotasını takip eder.

Kasım Bey’in filosu 13 Temmuz’dan sonra Trabzon’u kuşatır. Mahmut Paşa 13 Ağustos, Fatih de 14 Ağustos gibi şehre ulaşır ve 15 Ağustos’ta David, şehri teslim eder. 

Anthony Bryer ve David Winfield; Sultan Mehmet’in işleri yoluna koyduktan  sonra sahil yolundan geri döndüğünü ve zorlu bir yolculuk yaptığını belirtirler. Dönüşte Sultan Mehmet, Canik’ten Niksar’a doğru yola çıkıp 28 Ağustos-6 Eylül arası burada kamp kurduklarını sonra 17-26 Eylül arası Tokat ve Gerede’yi takip edip, İstanbul’u geçerek 4 Aralık’tan önce Edirne’ye ulaştığını belirtmektedirler. 

Anthony Bryer ve David Winfield; Ayrıca Uzunçarşılı’nın da bahsettiği Trabzon’un düşüşü ile ilgili Niccolo Segundino’nun raporunun 21 Eylül’de Anadolu’dan postalandığını ve 20 Ekim’den önce Venedik’e, 26 Ekim’den önce de Roma’ya ulaştığını da ilave ederek fethin 15 Ağustos 1461’de gerçekleştiğini ifade etmektedirler.

Bkz. Anthony Bryer-Davıd Winfield, The Byzantine Monuments And

Topography of The Pontos, vol: I, s.60-61.

Şebabettin Tekindağ, Mehmet Bilgin ve Hanefi Bostan da eserlerinde yerli ve yabancı tarihçilerin görüşlerine yer vermişler ve fetih tarihi olarak 15 Ağustos 1461’i kabul etmişlerdir.

Ayrıca Bostan, Trabzon’da en çok yağmurun Ekim ayında yağması sebebiyle fethin sonbaharda gerçekleşmesinin mümkün olamayacağını da ilave etmiştir.

Bkz. Bostan, a.g.t., s.5-6; Tekindağ,

“Trabzon”, s.462-463; Tekindağ, “Trabzon-Rum İmparatorluğu’nun Fethi”, s.56-58; Bilgin, Sürmene Tarihi, s.129. 100 Heath W. Lowry, Trabzon Şehrinin İslamlaşma ve Türkleşmesi, 1461-1583, çev: Demet ve Heath Lowry, 1.Baskı, İstanbul, 1981, s.5-10. Ayrıca, bkz. Bostan, a.g.t., s.62-64. 

http://www.medyagunebakis.com/haber_detay.asp?id=8275&menuid=42

Ökkeş Bölükbaşı, İst. – Ağustos.2016 - okkesb61@gmail.com,

http://www.medyagunebakis.com/ --- okkesb@cagintek.com,