TRAŞSIZ
HEYKELTRAŞ İLHAN KOMAN.?
İLHAN
KOMAN.?
İlhan Koman 17 Haziran 1921 yılında Edirne'de dünyaya
gelmiştir. Meşhur Akdeniz Heykeli'ni yapan sanatçı Koman, Google; 30 Aralık 1986 yılında Stokholm'da hayatını kaybeden
ve vasiyeti üzerine cesedi yakılarak külleri Baltık Denizi'ne atılan İlhan
Koman'ı doğum gününü Doodle yaptı.
1951-1958 arasında İstanbul Güzel Sanatlar
Akademisi'nde görev yaptıktan sonra 1959'da İsveç'e yerleşen ve Hulda isimli
teknesinde yaşayan sanatçı, bilim ve sanatı bir araya getiren eserleriyle sanat
dünyasında kendini özgü bir konum edindi; bu özelliğinden ötürü Türk Da
Vinci'si olarak anıldı Figüratif soyutlama alanında en ünlü ve üzerinde en çok
konuşulan çalışması Akdeniz Heykeli'dir.
İLHAN
KOMAN'ın HAYATI
17 Haziran 1921'de Edirne'de doğdu. Babası doktorluk
ve çiftçilikle uğraşan Fuat Bey, annesi Sevinç Leman Hanım'dır. Baba tarafı Mohaç Savaşı'ndan sonra Konya’dan
Balkanlar'a yerleştirilmiş Türk köylülerindendi; aile 1880'lerde Yugoslavya'dan
Edirne'ye göç etmişti. Anne tarafından dedesi, II. Abdülhamid devri devrimcilerinden
ve Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kurucularından Mehmet Şeref Aykut
Bey'dir.
Çocukluğu Edirne'nin Kaleiçi semtinde geçti.
Edirne Lisesi'ni bitirdikten sonra, 1941'de İstanbul
Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümü'ne girdi. Hocalarının tavsiyesi üzerine
bir yıl sonra heykel bölümüne geçti, Rudolf Belling'in öğrencisi olarak 1945'te
bu okulu bitirdi.
1947'de Milli Eğitim Bakanlığı'nın açtığı sınavı
kazanarak Neşet Günal, Refik Eren ve Sadi Öziş'le birlikte devlet bursu ile
Paris'e gönderildi.
1947-50 arasında Fransa'da Academie Julian ve l'Ecole
du Louvre'da çalışmalar yaptı. Louvre Müzesi'ndeki çalışmaları sırasında
özellikle Mezopotamya ve Mısır sanatından etkilendi.
Paris yıllarında çağdaş akımlara yakınlık duyan
sanatçı, ilk sergisini 1948'de Paris'te açtı.
1951 yılında Türkiye'ye dönmeden hemen önce Melda
Kaptana ile evlendi, bu evlilikten bir oğlu dünyaya geldi.
Yurda döndükten sonra İstanbul Güzel Sanatlar
Akademisi'nde mecburi hizmetine başladı. 1958'e kadar burada görev yaptı.
1952'de Anıtkabir Heykel Yarışması'nda "Şeref
Holü'ne çıkan merdivenlerin sağındaki kabartma kompozisyonu" birinciliğini
kazandı.
1952–1954 yılları arasında bu proje kapsamında
gerçekleştirdiği ‘Sakarya Meydan Muharebesi’ konulu rölyefleri Paris'te görüp
etkilendiği Mezopotamya ve Mısır rölyeflerinden izler taşımaktadır.
1953 yılında akademi bünyesinde kurulan metal
atölyesinde Sadi Öziş, Hadi Bara, Şadi Çalık ve Zühtü Müridoğlu ile çalışmaya
başladı. Aynı dönemde fabrikatör Mazhar Süleymangil’in sağladığı sermaye ile
Şadi Çalık ve Sadi Öziş ile birlikte ‘Karemetal’ adlı mobilya atölyesini
kurarak modern mobilyalar tasarladı.
Fransız Grup Espas’tan esinlenerek 1955'te Ali Hadi
Bara, Şadi Öziş ve mimar Tarık Carım ile Türk Grup Espas adlı topluluğu kurdu.
Bu grup ile resim, heykel ve mimarinin işbirliğini savunan işler üretti.
Çalışmaları 1954 Ankara Devlet Sergisi'nde ikincilik,
1955 Ankara Devlet Sergisi'nde birincilik ödüllerini aldı.
1958 yılında, Brüksel'de düzenlenen uluslararası bir
sergide Türk pavyonunun yapımını üstlendi. Altı ay süren bu çalışma sırasında
tanıştığı mimar Ralph Erskine'in daveti üzerine mimari tasarımları için form
araştırmaları yapmak üzere İsveç'e gitti. İlk eşinden ve Güzel Sanatlar
Akademisi'ndeki görevinden ayrılan sanatçı, 1959'da İsveç'e yerleşti.
1965 yılında M/S Hulda adlı 1905 yapımı, iki direkli
bir yelkenliyi satın alarak içinde yaşamak ve çalışmak üzere restore ettirdi
1986'da ölümüne kadar bu tekneyi ev ve atölye olarak kullandı.
1967'de Stokholm Uygulamalı Sanatlar Yüksek Okulu'na
öğretim üyesi olarak kabul edildi. Bu dönemde yeni geometrik türevler ve yel
değirmenleri gibi bilimsel buluşları tescillendi.
1969'da İsveç'te Sundsvall'da bir alan düzenlemesi
için açılan yarışmada birincilik ödülü, 1970'te de Örebro Belediye Sarayı önüne
konulmak üzere yaptırılan heykel yarışmasında da birincilik ödüllerinden birini
aldı.
İlhan Koman
Görsel sanatçı, İlhan
Koman, Türk heykeltıraş. 1951-1958 arasında İstanbul Güzel Sanatlar
Akademisi'nde görev yaptıktan sonra 1959'da İsveç'e yerleşen ve Hulda isimli
teknesinde yaşayan sanatçı,
Doğum tarihi: 17 Haziran 1921, Edirne
Ölüm tarihi ve yeri: 30 Aralık 1986, Stockholm, İsveç
Mezun olduğu okul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
Kitaplar: Retrospektif, Tıraşsız heykeltıraş: Edirneli İlhan Koman
@#ÖkkeşBölükbaşı ©#MedyaGünebakış
Ökkeş
Bölükbaşı,
İstanbul –Agust.2019- okkesb61@gmail.com,
http://www.medyagunebakis.com/ -
okkesb@turkfreezone.com,
|