ETYEN MAHÇUPYAN'IN ELEŞTİRİSİ
Eski Başbakanlık
Danışmanı, Etyen Mahçupyan, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı Eleştirdi...
Cumhurbaşkanı
Erdoğan'ın fazilerin düşürülmesini istemesini "Takıntı" olarak aktaran Mahçupyan, "Emir Vererek Faiz Düşürüleceğini Sanmak Epeyce Hüzünlü" ifadelerini kullandı.
Mahçupyan'ın
yazısında, "Geçmişe
Baktığımızda Bazı Akıl Tutulmalarının Nasıl Yaşanmış Olduğunu Anlamakta
Zorlanırız. Sanki Ortalıkta Tek Akıllı Adam Kalmamış Gibi Alınan Kararlar Bizi
Şaşırtır" demesi de dikkat çekti.
İşte Mahçupyan'ın o yazısı...
Ama
çoğu zaman bu gözlemleri yaparken kendi zamanımızda sürdürülen akıl
tutulmalarını fark edemeyiz. Genellikle ortak aklı dumura uğratan şey,
gerçekliği kavramakta zorlanan bir ideolojik yaklaşımın resmi görüş haline
gelmesidir.
Eğer
yönetime karşı çıkmanın maliyeti kadar onun yanında olmanın getirisi de
yüksekse, söz konusu akıl tutulması ancak sonuçlar yaşandıktan sonra idrak
edilebilen bir garabet olarak tarihteki yerini alır…
Faizlerin
düşürülmesi takıntısı böyle bir şey… Faizlerin düşmesi zararlı olduğu için
değil. Daha önce de yazdığım gibi faizlerin düşmesi başta finans kesimi olmak
üzere herkesin lehine bir durum.
Nitekim
faizin düşmesini sağlayacak tedbirlerin alınması hükümet adına olumlu bir adım.
Ancak emir vererek faiz düşürüleceğini sanmak epeyce hüzünlü…
Çünkü
faiz her fiyat gibi piyasada oluşuyor ve finans alanında ‘tekel’ konumunda
olmadığınıza göre o fiyatı belirleme şansınız yok.
Ama
anlaşılan, faizin düşürülmesi sıradan bir ekonomik hedef olmanın ötesinde bir
durum… Cumhurbaşkanı’nın geçenlerde “Faizi Önemli Bir Sömürü Aracı Olarak
Görüyorum” sözü bu bakışı yansıtıyor. Kısacası faiz ‘tefecilik’ olarak
algılanıyor. Paraya ihtiyacı olanın bir para sahibine mahkum olup yüksek faiz
ödemek zorunda kalması kimsenin onaylayacağı bir durum değil ve ‘Sömürü’ kelimesini hak ediyor.
Nitekim
Osmanlı’nın son dört yüzyılı bu olgunun engellenmesine yönelik çabalar
içeriyor. Öte yandan Osmanlı’da mülklerin gelirinin önceden devlet tarafından
satılması ve ihaleyi alanın bunun karşılığını köylüden çıkartmasını ifade eden ‘İltizam’ da bir sömürüydü.
Devletin paranın
kıymetini bilerek düşürmesi ve böylece halkın emeğine el koyması da öyle…
Bugün
de bir köprünün maliyetinin halka yıkılması, ya da Türk lirasının kıymetinin
düşmesine neden olan tasarruflarda bulunulması ekonomi bilimi açısından çok
farklı bir durum değil.
Diğer
bir deyişle günümüzde tefecilik bir sistem olarak ayakta kalmamış olsa da,
devletler yeni usullerle eski gelenekleri devam ettiriyor. Sömürüyü bitirmek,
toplumun katma değerinin ne denli adil kullanıldığı konusunda önce devletleri
sigaya çekmeyi gerektiriyor.
Öte
yandan faiz paranın ortaya çıkmasıyla birlikte kaçınılmaz olarak hep var oldu.
Çünkü (ölümlü) bir insandan bugün harcayabileceği miktarı harcamaktan
vazgeçmesini istiyor ve ona ‘İleride Harcarsın’ diyorsunuz.
Bunun
bir bedelinin olmaması mümkün mü.?
Kişi
kendi yararına olacağını düşündüğü bir alımı niye ertelesin.?
Herhalde
daha yüksek miktarda alım yapabilmek için… İyi de daha sonra aynı alımı yapmaya
kalktığında malın fiyatı aynı kalacak mı? Demek ki bu kişinin elindeki parayı
almak istiyorsanız ona hem istediği malın gelecekteki fiyat artışını garanti
etmeniz hem de üzerine bir miktar daha vermeniz lazım. Yani enflasyon artı
(reel) faiz...
İsterseniz
buna nüfus artışını, hayat seviyesinin yükselmesini ve dönemsel ürün kıtlıklarını
ekler, daha geniş bir açıklama da üretebilirsiniz. Her halükarda ortada
ideolojiden bağımsız bir durum var: Ölümlü ve gelecek algısı olan insanların
dünyasındaysanız, faiz bütün para sistemlerinin doğal ve zorunlu parçasıdır.
AK
Parti hayatın gerçekliğine ve ekonomik rasyonaliteye herhalde bu kadar yabancı
olamaz. Kaynağı ne olursa olsun, gerçekliği idealize eden ideolojilerin
insanlığa hayır getirdiğine henüz tanık olunmadı. Doğru yaklaşım ahlaki
düsturları doğru bilgi ve gerçeklik temelinde hayata geçirmek ve önce bizzat
kendi uygulamalarımıza bakmak olmalı…
Odatv.Com
Ökkeş
Bölükbaşı, İstanbul – Aralık.2016 – okkesb61@gmail.com,
http://www.medyagunebakis.com/ –okkesb@turkfreezone.com,
|