ELEKTRONİK SEÇİM & DİJİTAL OYLAMA

Dijital çağı yakalayalım, Modern medeniyeti göz ardı etmeyelim, Teknolojik devrimi kaçırmayalım. Türkiye artık seçim sistemini yeni baştan düzenlemeli ve teknolojiyi kullanarak *Elektronik seçim & Dijital oylama* sistemine geçmelidir.

DİJİTAL OYLAMA İLE ELEKTRONİK SEÇİM, YAPALIM.!

Yazının devamında teknik bilgilerini ve uygulama özelliklerini açıkladığımız *Elektronik seçim & Dijital oylama* uygulama olanaksız değil ve aslında çok kolay ve yapılabilirdir.

Şöyle ki; Tüm vatandaşlarımızın sahip olduğu e-Devlet kimliği ve numarası ile yapmakta olduğu tüm bireysel ve kurumsal işlemlerin yanı sıra, buna bir de seçim ve oy kullanma uygulaması eklenebilir.

Elektronik seçim & Dijital oylama; Halkın yaptığı tercihin elektronik aygıtlarla toplanıp, değerlendirilmesi işlemidir. E-Devlet sistemi üzerinden TC kimliği No’su kullanılacak sisteme ek olarak Elektronik oylama kiosk’larla,  Internet  telefonu ve delikli kartlarla ve optik oy pusulalarıyla yapılabilir. Aslında Elektronik seçim sistemleri dünyada 1960’lardan buyana kullanılmaktadır.

SİYASETTE TEKNOLOJİK DEVRİM YAPALIM

Teknolojinin getirdiği olanaklar; elektronik ortam, internet, mobil uygulamalar hayatımızın birçok alanında köklü değişiklikler yapmış durumda. Bankacılıkta, ticarette, eğitimde, eğlencede, sosyal paylaşımlarda dünyayı derinden etkileyen değişimler yaşanılıyor. Siyasette de bu olanaklardan yararlanmak için çok büyük fırsatlar önümüzdeyken, bunların kullanılmıyor olması kabul edilebilir bir durum değildir.

DİJİTAL DÜNYAYA AYAK UYDURALIM

Teknolojik olanakları günümüz olanaklarıyla kullanarak tam katılımlı demokrasi için seçimleri, referandumları internet ortamında yapmayı kısaca şöyle açıklayabiliriz, önerimiz çok basit, uygulanabilir, ölçülebilir, denetlenebilir bir formüldür.

*Elektronik seçim & Dijital oylama*yı kullanacak kişiler, ne zaman, nerede olurlarsa olsunlar. Havaalanlarında, Konsolosluklarda yurt içinde veya yurtdışında. ellerindeki telefonlarından, evlerindeki ya da işyerlerindeki bilgisayarlarından ya da bu olanaklara sahip olmayanlar için belirli merkezlerde kurulacak elektronik oylama kiosk’ları, -*-yani bankalarda sıra numarası alınan ayaklı ekran gibi-*- kullanılarak çok rahat oylama yapılabilir.

Burada önemli olan durum, hiç kimsenin sahtekârlık yapma olanağının olmamasıdır. Elektronik oylama çok sağlıklı olacaktır. Çünkü sistemin yazılımı; TC No. ile bir kez sisteme girişe onay verecek ve ikinci kez tekrar oy kullanma girişimi engellenecek. Israrla tekrar, ikinci kez oy kullanma girişimini yapan TC hesap No bloke edilecek ve bu denemeyi yapan kişi hesap verene kadar TC No. Ve kimliği ile hiçbir yerde hiçbir işlem yapamayacak, kayıt altına alınıp cezalandırılacaktır.

Teknolojiyi kullanmak, devlet için birçok avantajı beraberinde getirecek. Devletin yükünü hafifletecek, sisteme hız kazandıracak, bürokrasiyi, kırtasiyeyi, gereksiz giderleri ve her türlü sahtekârlığı ve hırsızlığı ortadan kaldıracaktır. Bununla birlikte şeffaflık, demokratikleştirme ile maddi, manevi anlamda da pek çok olumlu yararı olacaktır.

Günümüz teknolojisine inanarak, internet ve dijital dünyanın olanaklarıyla tam katılımlı demokrasi o kadar da zor değil. Buna inanacak seçmen kitlesiyle birlikte, özellikle Z kuşağı gençlerinin de dikkatini çekerek başarılabilecektir.

Yönetimde ve denetimde yurttaşların daha çok söz sahibi olmaları, karar mekanizmalarına etkili katılımlarının sağlaması ve doğrudan demokrasiye ulaşabilmek için elektronik seçim sistemi şart ve gerekli duruma gelmiştir.

Kullanımda olan Siyasi Partiler Yasası’nın gereği klasik sistemde var olan;  e-Meclis, e-Komisyonlar, e-Yönetim organları ile e-Strateji ekiplerinin görev aldığı, siyasete geniş bir katılımlı çalışmalar yapılabilecektir.

Bu sistem sadece Milletvekilliği, Cumhurbaşkanlığı değil seçimle göreve gelinen her kurumda, sivil toplum kuruluşları, belediyeler ve referandumlar gibi her alanda kullanılabilir.

ELEKTRONİK SEÇİM

Ülkemiz Türk Ticaret Kanunu ile birlikte dünya üzerinde borsada olan tüm şirketlerin yönetim kurulu toplantılarını elektronik ortamda yapabiliyor, aynı zamanda oylamalar da dijital olarak gerçekleşiyor.

Bilindiği gibi e-Devlet, e-Okul, e-Meclis gibi hali hazırda işleyen sistemlerimiz var Ancak elektronik oylama altyapısı için tüm bunlardan farklı olarak konunun bir de halka dokunacak olan donanım boyutu var ki bu da yapılabilir.

Partilerin tabandan tavana parti içi delege seçimleri dâhil ilçe, il ve Meclis delegelerinin seçimleri, Belediye başkanlarının Milletvekilliği aday belirlemesi de

Seçimler elektronik olarak ve açık oy biçiminde yapılıyor. Bu şekilde tüm üyelerin oylarıyla gerçekleşiyor.

Elektronik oylama, e-oylama/e-voting, insanların oylarını bulundukları ve diledikleri yerlerden ya da devletin belirlediği merkezlerden yapılabilir.

           Tabii ki; Teknik olarak her elektronik oylama internet üzerinden gerçekleşmek zorunda değil, barkod ya da benzeri teknolojilerin bizim günümüzde kullandığımız mühür ve oy pusulasının yerini alması işlemi de elektronik oylamadır. Yani internetten yapılan elektronik oylamaya, i-oylama denilebilir.

Esas elektronik oylamanın; elektronik oylamayı kullanamayacak, teknolojik cihazlara sahip olunamaması gibi yetersiz koşullar nedeniyle İnsanların bulundukları yerlerin belirli bölgelerinde tüm 'sandıklarda' kioks ya da benzeri bir bilgisayar ile yetkililerin gözetiminde oylarını kullanabilirler.

İnsanların ulaşım, yakınlık problemi yaşamaması adına ülkenin dört bir yanına bu bilgisayarlar belirli merkezlerde ulaşması ve seçimin sağlıklı şekilde tamamlanabilmesi için sorunsuzca hizmet vermesi sağlanabilir.

Avrupa Birliği'nin de bu konuda ciddi çalışmaları olduğu bilinen İ-oylama’yı deneyen ülkelere örnek olarak; Birleşik Krallık, Hollanda, İtalya, Brezilya, Kanada, Estonya, Avustralya, ABD ve Fransa'yı verebiliriz.

Tarih sahnesinde kabul edilen ilk elektronik seçim 2001 yılında, Avustralya'da yapılmıştır. İnternet üzerinden yapılan ilk elektronik seçim, i-oylama 2007 yılında yapılmıştı. Günümüzde ise Estonya'da halk, mobil cihazları üzerinden diledikleri yerlerden oylamaya katılabiliyor.

İNTERNET - ELEKTRONİK SEÇİM YAZILIMI.?

Türkiye'de devletin üreteceği veya bir yazılım şirketi tarafından geliştirilecek ya da yurtdışından alınacak *Elektronik seçim & Dijital oylama* yazılımı şeffaflık ve teknoloji kullanımı ilkeleri doğrultusunda belirli özellikleri taşıyacak ve seçmen kütüğü yapısı ile uyumlu ve güncel olması sağlanacaktır.

Bu yazılımın en önemli tarafı üzerinde oynama yapılamayacak olması ve içeriğine hiçbir hack-hacker müdahalesinin olmamasının sağlanmasıdır.

 Oylama sonuçlarının YSK görevlileri ve partiler tarafından aynı anda kontrol edilebilmesi, hatta vatandaşların da erişebilmeleri fakat Açık kaynak ve hatta Linux üzerinde çalışan ve ayrıca kullanılan yazılımın şeffaflık konusunda güven vermesi çok önemlidir. Tabii hangi vatandaşların hangi partilere ya da adaylara oy verdiği sorusunun cevabı da veri tabanında kayıt altına alındığı gibi anlık olarak ekranlara yansıtılarak sonuçlar görsel olarak da izlenebilir.

Diğer önemli konu ise kullanılacak olan yazılımın çalışacağı ve bizzat seçmenler tarafından kullanılacak olan donanım- bilgisayarlar fuar ve benzeri yerlerde kullanılan kioks -özel bir kasaya sahip bilgisayarlar- bedeli ödenerek, kiralanıp kullanabilir.

Donanım konusunun diğer bir kritik noktasıysa bu kiosk’larda görevli olacak olan personelin yetiştirilmesi ve tüm ülkeye dağıtılmasıdır.

Türkiye için yaklaşık olarak 10 ay sonra gerçekleşecek yerel seçimlerde bu *Elektronik seçim & Dijital oylama*  i/e-oylama' ya geçilebilir. Ancak belirlenecek pilot bölgelerde bunun çalışmalarına başlanabilir deneme uygulamaları yapılabilir.

#ÖkkeşBölükbaşı, #MedyaGünebakış, #ToplumsalMuhalefet

Yararlanılan Kaynak: e-Parti Platformu, Emrehan Halıcı