SİVİL TOPLUMUN AFET SINAVI

Sivil toplum kuruluşu deyince akla ilk dernekler, vakıflar ve kooperatifler gelmektedir. Ama yelpaze daha geniştir, bunun içine meslek odaları, sendikalar ve partiler vardır.

DOĞAL AFETLER ve BİZ İNSANLAR

06.02.2023 saat 04:17'de başlayarak üst üste meydana gelen depremler serisi ve ardından yaşanan büyük yıkım felaketi ülke genelinde halkımızın özverili ve fedakâr yapısını tekrar ortaya koydu.

Büyük can kayıpları yaşadığımız afette hayatını kaybeden insanlarımıza Allah'tan rahmet, yaralılarımıza acil şifalar diliyorum.

Doğal afetler elimizde olmayan, engel olamadığımız dünyanın işleyişi içerisinde olası olduğunu bildiğimiz fenomen / görüngü’lerdir. Afete engel olamamamız, tedbir alamayacağımız anlamına gelmiyor tabii. Bu konuda ülkenin güney hattında oluşan kırıklar bilimsel olarak beklenmekteydi, bizler buna hazır olabilirdik, can kaybı ve yıkım daha az olabilirdi.

Bunun bizlere yüklediği bir suçluluk hissi ve tedirginlik hep olacak. Ülke olarak deprem ülkesiyiz. Bu gerçeği kabul edip, yapı ve şehircilik planlarımızı acilen buna uygun hale getirmemizin önemi ortadadır. Bu yazıda ise daha çok afet sonrası reflekslerimizi tartışacağız.

DEPREM ve ARAMA KURTARMANIN ÖNEMİ

Ülkemizde bu ve benzeri doğal veya doğal olmayan afetler sonrasında ilk yardım ve genel koordinasyon için bir kurum vardır; AFAD. Deprem sonrasında, tüm sivil toplum kuruluşları acil ihtiyaç listelerini duyurarak halka arz etti. Halk ise çağrıya kayıtsız kalmayarak anında desteğe başladı.

Olay günü, ilk yardım malzemeleri bölgeye akın etmeye başlamış ve büyük bir kampanyaya dönüşmüştü. Bizler de kendi üye ve yöneticisi olduğumuz STK'larla bölgeye en acil şekilde ulaşıp, karınca misali aleve bir damla ulaştırmaya çalıştık.

Ancak, afet bölgesinin büyüklüğü ve etkilediği nüfus yoğunluğu nedeniyle, koordinasyon görevini üstlenen AFAD ekipleri, bölgelerdeki yıkım ve yardım çalışmalarına maalesef yetişemedi. Enkaz altında kalan insanlar ve -25°C ye varan havada evsiz dışarıda kalan insanlar şok hâlinde sürecin nasıl ilerleyeceğini beklediler.

Bu aşamada, sivil toplum kuruluşları a'dan z'ye harekete geçip bölgeye akın ettiler. Bunların içerisinden en yaygın ve etkili çalışma yürütenlerden biri, sanatçı Haluk Levent'in başkanlığını yaptığı AHBAP yardım derneği oldu.
"Bölgeye bir şekilde ulaşan vatandaşlar, iş makineleri ve aletleri olmadan kurtarma çalışmaları için cılız kaldıkları için etkin sosyal medya ağları ile çağrıda bulunarak tüm Türkiye'de özel sektör, belediye ve kurum makinelerinin bölgeye ulaştırılması çabasına şahit olduk. Lojistik destek olarak UND (Uluslararası Nakliyeciler Derneği), ülke genelinde boş ve uygun araçları lojistik firmalarının ücretsiz tahsisi ile ilk hafta çok ciddi bir destek sağlamıştır.

ERKEN TEŞHİS ve ÖZVERİ HAYAT KURTARIR

Halkın özverili tavrı ve fedakârlığının yanı sıra siyasilerin tamamı vahameti geç fark edip yavaş hareketleri de dikkatimizi çekmiştir.

Arama kurtarma alanında, 1999 yılından beri Birleşmiş Milletler şemsiyesi altında bulunan Arama Kurtarma Danışma Kurulu INSARAG'ın üyesi olan AKUT, tüm dünyada uluslararası standartlara uygun, arama-kurtarma ekipleri içinde deprem konusunda en deneyimli ve bilgili ekiplerden biri haline gelmiştir.

Fakat bu süreçte 1999 Gölcük depremi sonrası sergilenen çalışma ve koordinasyonu göremedik ve anladık ki kurucu başkan Nasuh Mahruki, 2016 yılında başkanlığı genel sekreterine ve ardından da bir başka başkana geçtiğini öğrendik. Bazı tecrübeli insanların tecrübelerini kullanıp aktarabilecekleri yerlerde olmaları gerektiğini tekrar anladık.

Köy derneklerinden tutun hayvan sever derneklerine varıncaya kadar hizmet ve yardımda geri durmayan halkımız bizi gururlandırmıştır. Fakat canlarımızı kaybettik.

DEPREM ÖLDÜRMEZ, TEDBİRSİZLİK ÖLDÜRÜR.

Deprem öldürmez, koordinasyonsuzluk öldürür.

Deprem öldürmez, liyakatsizlik öldürür.

Halk olarak sınıfı geçtiğimizi düşünüyorsak yanılıyoruz. Bizler her birimiz sınıfta kaldık. Bu kadar sivil toplum kuruluşu ve gönüllü vatandaş, eğitimsiz ve en basit ilk yardımı bile bilmeden bölgeye gitti. Arama kurtarma nedir, nasıl yapılır eğitimi olmadan d enkaza daldılar.

Kim nerede çalışma yaptı bilemedik.

Teknoloji ile anlık veri akışı, yer tespiti, enkaz tespiti, canlı tespitinde yetersiz kaldık. Makineleri kullanamadık. Olması gereken afet kriz masası oluşmadı.

KAYBETTİK.

Yarın için bir plan yapmazsak, buradan ders çıkarmazsak, buradan gördüğümüz eksiklikleri tamamlamazsak, devam edemeyiz.

Tüm sivil toplum kuruluşları kendi arama kurtarma ekiplerini kurup gerekli eğitimlere başlamalıdır.

Ani acil durum gerekli el aletleri ve baret' ten maskeye monta kadar tüm teçhizatı hazır etmeli.

Belediyeler, bakanlıklar tüm ülkede deprem denetimi yapıp uygun olmayan binalar dönüştürmesi gerekmektedir.

Bir daha kaybetmemeliyiz.

Sinan Yandım, Esenyurt, İstanbul

#ÖkkeşBölükbaşı, #Toplumsalmuhalefet, #medyagunebakis.com,